Wydatki związane z unieważnieniem umowy kredytowej to podatkowy koszt dla banku - wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2021 r., sygn. akt III SA/Wa.

Wyrok został wydany na skutek złożenia przez Bank skargi na interpretację indywidualną Dyrektora KIS w przedmiocie możliwości zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów należności wypłacanych klientom na mocy wyroku sądu stwierdzającego nieważność umowy kredytowej.

Bank zawierał z osobami fizycznymi umowy o kredyt hipoteczny w walucie obcej. W związku z tymi umowami bank kwalifikował jako przychód podatkowy otrzymane odsetki, prowizje, inne opłaty oraz różnice kursowe. Część klientów wytoczyła bankowi powództwa cywilne, w których sądy stwierdziły abuzywność klauzul walutowych i nieważność spornych umów o kredyt hipoteczny. Bank wykonując orzeczenia sądowe dokonał na rzecz klientów zwrotu świadczonych przez nich należności na podstawie umowy kredytowej, zaliczając je do kosztów uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d uCIT.

Ze stanowiskiem banku nie zgodził się organ podatkowy wydający interpretację indywidualną, uznając, że w wyniku ww. wyroków sądów bank powinien skorygować swoje przychody (a nie powiększać koszty) oraz dokonać tego za okresy, w których wykazał te przychody. Zdaniem organu, zastosowanie znajdzie tu art. 12 ust. 3j uCIT.

WSA w Warszawie nie zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego i uchylił zaskarżoną interpretację. Wskazał, że nie należy utożsamiać skutków cywilnoprawnych stwierdzenia nieważności umów kredytowych (które co do zasady odnoszą skutki ex tunc) z ich skutkami prawnopodatkowymi. Stwierdzenie nieważności umowy kredytu kreuje nowy stan faktyczny, z którym związane są przesunięcia majątkowe między bankiem a klientem, które mają miejsce w chwili obecnej. Z racji faktu, że wydatki wynikające z realizacji wyroku związane są z prowadzoną przez bank działalnością gospodarczą, stanowią one dla niego koszt uzyskania przychodów, a nie kwoty, o które miałby być pomniejszony przychód należny.

Wyrok nie jest prawomocny.

Wymiana udziałów spółki w organizacji też bez PIT - wyrok WSA w Białymstoku z dnia 20 października 2021 r., sygn. akt I SA/Bk 343/21.

Wyrok dotyczy wspólnika spółki z o.o., który dokonał wymiany posiadanych udziałów w tej spółce na udziały w innej spółce z o.o., która w momencie objęcia przez niego udziałów była spółką z o.o. w organizacji. Organy podatkowe uznały, że wspólnik nie mógł skorzystać z regulacji wskazanej w art. 24 ust. 8a uPIT (wymiana udziałów) i że w wyniku ww. operacji uzyskał przychód z kapitałów pieniężnych. Organ podatkowy uznał, że art. 24 ust. 8a uPIT znajduje zastosowanie tylko wtedy, kiedy w transakcji wymiany udziałów uczestniczą podmioty już istniejące, a za taki nie można uznać spółki kapitałowej w organizacji, bo dopiero z chwilą wpisania jej do rejestru następuje skuteczne objęcie udziałów i możliwość rozporządzania nimi przez wspólnika.

WSA nie zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego. Podkreślił, że spółka z o.o. w organizacji i spółka z o.o. to jeden podmiot prawny znajdujący się na różnych etapach ustrojowych. Skład wspólników spółki w organizacji nie zmienia się po wpisie do KRS, a więc byt prawny podmiotu jest kontynuowany. Wskazał również, że unijna dyrektywa 2009/133/WE (dot. wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie m.in. w przypadku podziałów czy wnoszenia aktywów do spółek) nie warunkuje neutralności podatkowej wymiany udziałów od rejestracji spółki państwa członkowskiego, co skutkuje uznaniem spółki prawa polskiego mającej formę spółki z o.o. w organizacji jako spółki państwa członkowskiego w rozumieniu tej dyrektywy. Sąd wskazał także, że w zawartej w art. 5a pkt 28 lit. b uPIT definicji spółki wymieniona została również spółka kapitałowa w organizacji i taką właśnie definicję należy stosować dla potrzeb zastosowania art. 24 ust. 8a i 8b uPIT.

Stanowisko WSA jest zbieżne z treścią zapadłych orzeczeń NSA z 22 lipca 2021 r. – sygn. akt II FSK 2416/20 i II FSK 2417/20.

Wyrok nie jest prawomocny.

Płatność wynagrodzenia w ratach nie odracza zapłaty VAT - wyrok TSUE z 28 października 2021 r., C-324/20.

Wyrok został wydany w sprawie dotyczącej niemieckiego podatnika, który świadczył usługę pośrednictwa sprzedaży nieruchomości. Umowa między podatnikiem a zbywcą nieruchomości opiewała na określoną kwotę wynagrodzenia powiększoną o VAT. Płatność wynagrodzenia należnego podatnikowi miała nastąpić w pięciu ratach. Usługa pośrednictwa została wykonana w całości w 2012 r., a płatność pierwszej raty przewidziana została na 2013 r. W chwili wymagalności każdej raty podatnik wystawiał fakturę opiewającą na należną kwotę i regulował zobowiązania z tytułu podatku VAT doliczanego do kwoty danej raty. Organ podatkowy zakwestionował taki sposób rozliczenia podatku VAT, stwierdzając, że skoro usługa została wykonana jednorazowo, to VAT od niej również powinien zostać zapłacony w całości jednorazowo. Właściwy w sprawie sąd skierował pytanie prejudycjalne do TSUE.

TSUE orzekł, że zapłata w ratach za świadczenie jednorazowe nie powoduje odroczenia terminu płatności VAT ani obniżenia podstawy opodatkowania. Wskazał, że zgodnie z art. 63 Dyrektywy 112 zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, a VAT staje się wymagalny, w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usługi (w realiach sprawy to w 2012 r.). Nie może mieć zastosowania natomiast art. 64 ust. 1 ww. dyrektywy, gdyż poprzez „świadczenie związane z płatnością rat” należy rozumieć jedynie takie świadczenie, którego sam charakter uzasadnia płatność rozłożoną na raty, a mianowicie świadczenia, które jest wykonywane nie w sposób jednorazowy, lecz w sposób powtarzający się lub ciągły przez pewien okres. TSUE wskazał również, że termin płatności VAT jest determinowany datą wykonania usługi i jest niezależny od woli stron i ich umownych zapisów dotyczących sposobu zapłaty wynagrodzenia, jak również, że fakt otrzymania jednej z rat dotyczącej kwoty wynagrodzenia pozostaje bez wpływu na wysokość podstawy opodatkowania.

Opodatkowanie gruntów farmy fotowoltaicznej - wyrok WSA w Kielcach z dnia 9 września 2021 r., sygn. akt I SA/Ke 235/21.

Wyrok WSA został wydany na skutek złożenia przez podatnika skargi na interpretację indywidualną w przedmiocie podatku od nieruchomości i podatku rolnego. Podatnik – osoba fizyczna prowadzi działalność rolniczą oraz na podstawie umowy dzierżawy przekazał do używania część posiadanych nieruchomości w celu wybudowania przez dzierżawcę farmy fotowoltaicznej, w skład której wchodzić będą panele fotowoltaiczne wraz z infrastrukturą towarzyszącą w postaci m.in. dróg oraz urządzenia przesyłowe, w tym kable elektroenergetyczne. Po wybudowaniu farmy dzierżawca będzie uprawniony do jej eksploatacji, a wszystkie urządzenia będą stanowiły jego własność. Na części wydzierżawionej nieruchomości niezajętej przez urządzenia farmy fotowoltaicznej i infrastrukturę towarzyszącą nie będzie prowadzona żadna działalność gospodarcza.

Podatnik wniósł o wydanie interpretacji indywidualnej w przedmiocie opodatkowania podatkiem od nieruchomości oraz podatkiem rolnym poszczególnych części gruntów objętych umową dzierżawy. W jego ocenie, opodatkowane podatkiem od nieruchomości według stawki właściwej dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej powinny być grunty bezpośrednio zajęte pod panele fotowoltaiczne oraz infrastrukturę towarzyszącą, z wyłączeniem urządzeń przesyłowych. Pozostała powierzchnia wydzierżawionych gruntów będących użytkami rolnymi (w tym pasy pomiędzy panelami fotowoltaicznymi) powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem rolnym, podobnie jak powierzchnia gruntów zajęta przez urządzenia przesyłowe i strefy bezpieczeństwa. W przypadku zmiany klasyfikacji gruntów z użytków rolnych na inną kategorię (np. jako tereny przemysłowe) powierzchnia gruntów zajęta m.in. przez urządzenia przesyłowe powinna być opodatkowana podatkiem od nieruchomości według stawki właściwej dla gruntów pozostałych.

Ze stanowiskiem podatnika w zdecydowanej większości nie zgodził się organ interpretujący. W jego ocenie każde zajęcie gruntów na prowadzenie działalności gospodarczej powoduje, że podlegają one opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości według stawki właściwej dla nieruchomości wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej (również wtedy, gdy na danym gruncie możliwe jest w ograniczonym zakresie prowadzenie działalności rolnej). Również w przypadku zmiany klasyfikacji gruntów, o którą zapytał podatnik, podatek od nieruchomości powinien być płacony jak dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Organ podzielił natomiast stanowisko, że grunty zajęte pod urządzenia przesyłowe, strefy bezpieczeństwa i pasy technologiczne podlegają opodatkowaniu podatkiem rolnym w sytuacji zaklasyfikowania ich jako użytki rolne.

WSA nie zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego, uznając, że grunty zajęte pod farmę fotowoltaiczną podlegają w całości podatkowi od nieruchomości, a nie podatkowi rolnemu. W zależności jednak od przeznaczenia gruntów należy stosować dwie stawki podatku – co do zasady stawkę właściwą dla działalności gospodarczej, a w odniesieniu do gruntów zajętych pod urządzenia przesyłowe pasy technologiczne konieczne dla zapewnienia właściwej eksploatacji tych urządzeń oraz podstrefy bezpieczeństwa oraz strefy kontrolowania tych urządzeń – stawkę „pozostałą”.

Wyrok jest prawomocny.

Nadpłata podatku podlega oprocentowaniu od dnia jej powstania - wyrok WSA w Gliwicach z dnia 21 września 2021 r., sygn. I SA/Gl 823/21.

Spółka prowadząca działalność w zakresie produkcji oleju smarowego i innych wyrobów olejowych sprowadzała z zagranicy do prowadzonego przez nią składu podatkowego olej napędowy. Nie był on przeznaczony do celów napędowych, wobec czego spółka nie rozliczała VAT z tytułu tych transakcji. Organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających uznał, że podatnik powinien rozliczyć VAT z tytułu WNT. Wobec tego spółka złożyła deklarację i zapłaciła podatek, który w jej ocenie był nienależny, a następnie wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej potwierdzającej jej stanowisko. Dyrektor KIS w wydanej interpretacji podzielił stanowisko organu podatkowego. WSA uchylił interpretację uznając, że podatnik nie ma obowiązku zapłaty VAT, a NSA oddalił skargę kasacyjną organu podatkowego.

W konsekwencji spółka dokonała korekty deklaracji VAT i złożyła wniosek o zwrot zapłaconego z tego tytułu podatku VAT. Organ podatkowy dokonał wnioskowanego zwrotu, odmawiając jednak zapłaty odsetek od nienależnego podatku.

Ze stanowiskiem organu podatkowego nie zgodził się sąd administracyjny, który uznał, że spółce należna jest kwota odsetek od nadpłaconego podatku liczona od dnia jego zapłaty. Spółka, która zastosowała się do wezwania organu (przez co uniknęła wszczęcia wobec niej postępowania podatkowego i wydania decyzji podatkowej) i zapłaciła kwotę podatku, a niezależnie od tego wystąpiła o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, która w wyniku kontroli sądów administracyjnych obu instancji została zmieniona na jej korzyść, nie może zostać pozbawiona ochrony wynikającej z zasady nieszkodzenia interpretacji wyrażonej w art. 14k § 1 OrdPU. Podatnik, który zastosował się do wydanej interpretacji (przed jej wydaniem) poprzez dobrowolne wykonanie wezwania organu podatkowego, nie może zostać potraktowany w odmienny sposób niż podatnik, który zapłacił podatek już po wydaniu interpretacji podatkowej. Skutki podatkowe w tych dwóch sytuacjach są tożsame, stąd brak podstaw do ich różnicowania.

Wyrok jest prawomocny.

Zmiana ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej – jako tzw. element tarczy antyinflacyjnej – etap legislacyjny.

Sejm uchwalił w dniu 9 grudnia 2021 r. zmiany w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 722, z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o podatku akcyzowym od sprzedaży detalicznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1293), których głównym celem jest realizacja działań w obszarze podatków, mających w założeniach zmierzać do powstrzymania wzrostu inflacji. Ustawa trafi teraz pod obrady Senatu. Większość przepisów ustawy ma wejść w życie następnego dnia po jej ogłoszeniu.

Projekt przewiduje:

• wprowadzenie zwolnienia z akcyzy energii elektrycznej sprzedawanej gospodarstwom domowym od 1 stycznia do 31 maja 2022 r. oraz obniżkę stawki tego podatku dla innych odbiorców,
• obniżkę stawek akcyzy na niektóre paliwa silnikowe (m.in. olej napędowy, benzynę silnikową, gaz skroplony LPG) oraz wyłączenie sprzedaży paliw z opodatkowania podatkiem od sprzedaży detalicznej,
• sprzedawcy paliw oraz energii elektrycznej odbiorcy końcowemu będą zobowiązani w czytelny sposób poinformować klientów o wprowadzonych obniżkach.

Polski Ład z podpisem Prezydenta.

W dniu 16 listopada 2021 r. Prezydent RP podpisał ustawę o zmianach podatkowych przewidzianych w tzw. Polskim Ładzie. Podpisana przez Prezydenta nowelizacja wprowadza zmiany w 26 ustawach, w tym w ustawie uPIT, uCIT oraz uVAT.

Do najistotniejszych zmian można zaliczyć:

• podwyższenie kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych do 30.000 zł,
• podwyższenie do 120.000 zł kwoty drugiego progu podatkowego, czyli po której przekroczeniu ma zastosowanie stawka podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 32 proc.,
• wprowadzenie tzw. ulgi dla klasy średniej,
• zmianę zasad ustalania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• rozszerzenie katalogu zwolnień od podatku dochodowego od osób fizycznych o określone przychody, w tym o przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium RP,
• opodatkowanie dochodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wyłącznie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
• likwidację prawa do odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od kwoty podatku dochodowego od osób fizycznych albo zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
• wprowadzenie minimalnego podatku dochodowego (od osób prawnych) w wysokości 10 proc. podstawy opodatkowania,
• ustanowienie zasad opodatkowania w grupie VAT oraz spółki holdingowej,
• wprowadzenie instytucji nabycia sprawdzającego, instytucji porozumienia inwestycyjnego oraz tymczasowego zajęcia nieruchomości,
• wprowadzenie obowiązku dokonywania płatności przez konsumenta za pośrednictwem rachunku płatniczego przy transakcji z przedsiębiorcą w kwocie przekraczającej 20.000 zł, ze skutkami podatkowymi po stronie przedsiębiorcy w razie naruszenia tego wymogu.