Zapłata z góry całej kwoty za zamówiony towar nie jest zaliczką - wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 30 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Wr 537/22.

W wydanym orzeczeniu WSA we Wrocławiu zajął stanowisko, iż zapłata przez kupującego całej kwoty na poczet niezrealizowanej na dzień zapłaty dostawy jest dla przedsiębiorcy – podatnika przychodem już w chwili otrzymania przez niego pieniędzy.

Orzeczenie zapadło w następującym stanie faktycznym. Podatnik – przedsiębiorca prowadzi sprzedaż kosmetyków za pośrednictwem sklepu internetowego. Zgodnie z zapisami regulaminu, kupujący zobowiązani są do zapłaty całości kwoty zakupu z góry, tj. przed wysyłką towaru. Podatnik każdorazowo traktuje zapłatę jako zaliczkę otrzymaną na poczet realizacji zamówienia, której nie traktował jako przychodu na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 uCIT.  Podatnik rozpoznaje przychód z chwilą dostawy, jednak nie później niż w dniu wystawienia faktury VAT – zgodnie z art. 12 ust. 3a uCIT.

Taki sposób rozliczenia przychodu przez podatnika został zakwestionowany przez dyrektora KIS, a stanowisko to podzielił WSA we Wrocławiu. Sąd administracyjny uznał, że zgodnie z art. 12 ust. 3a uCIT za datę powstania przychodu uznać należy określony w nim moment, jednak nie później niż datę wystawienia faktury VAT albo uregulowania należności, w zależności od tego co było wcześniej. W analizowanym stanie faktycznym momentem powstania przychodu jest moment zapłaty należności przez kupującego. Zapłata taka nie stanowi zaliczki, skoro jest świadczeniem o charakterze definitywnym, a kupujący zawierając umowę płaci całość ceny na poczet jej realizacji, a nie na poczet deklaracji nabycia towaru.

Kara umowna z tytułu odstąpienia od umowy może być kosztem uzyskania przychodu - wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2023 r., sygn. akt II FSK 68/21.

Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł umowę na dostawę zboża do swojego kontrahenta po z góry określonej cenie. Po jakimś czasie przedsiębiorca odstąpił od umowy, uznając, że ze względu na sytuację na rynku cen zbóż realizacja umowy na określonych w niej warunkach wiązałaby się dla niego z dużą stratą finansową, znacznie przewyższającą karę umowną, którą musi zapłacić z uwagi na odstąpienie od umowy.

W ocenie podatnika, zapłacona przez niego z powyższego tytułu kara umowna stanowi koszt uzyskania przychodu, ponieważ stanowi ona racjonalnie poniesiony koszt w celu zachowania źródła przychodów. Dyrektor KIS nie podzielił stanowiska podatnika, wskazując na wyłączenie z kosztów wynikające z art. 23 ust. 1 pkt 19 uPIT. Uznał, że kara umowna w analizowanym przypadku stanowi karę za wadliwe wykonanie usługi i nie może stanowić podatkowego kosztu.

Odmiennego zdania był WSA w Gdańsku oraz NSA. Zdaniem sądów, powołany przepis uPIT wyłącza uznanie za koszty podatkowe ściśle określonych kar umownych i nie obejmuje kar umownych zastrzeżonych w związku z odstąpieniem od umowy. Art. 23 ust. 1 pkt 19 uPIT zawiera zamknięty katalog rodzaju kar umownych niestanowiących kosztu uzyskania przychodu i nie można go interpretować rozszerzająco.

Faktura zaliczkowa zapłacona z opóźnieniem nie staje się pusta - wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2023 r., sygn. akt I FSK 686/19.

Wyrok zapadł w sprawie spółki z branży IT, która wystawiała faktury dla potrzeb zapłaty zaliczek przez jej kontrahentów. W takim przypadku, z uwagi na art. 106i ust. 7 pkt 2 uVAT, płatność zaliczki winna nastąpić w terminie 30 dni od dnia wystawienia faktury (zgodnie z ówczesnym brzmieniem ww. przepisu). Termin ten przez kontrahentów podatnika nie zawsze jest dotrzymywany. W ocenie podatnika, zapłata zaliczki po upływie ww. terminu, nie skutkuje uznaniem faktury zaliczkowej za fakturę, o której mowa w art. 108 ust. 1 uVAT, gdyż dokumentuje ona faktyczne zdarzenie gospodarcze.

Ze stanowiskiem tym nie zgodził się Dyrektor KIS, wskazując na konieczność wystawienia faktury VAT korygującej.

Sądy administracyjne obu instancji przyznały rację podatnikowi. Podkreśliły, że art. 108 ust. 1 uVAT dotyczy wyłącznie faktur VAT, które nie dokumentują rzeczywistych transakcji, co nie miało miejsca w analizowanej sprawie. Jeżeli obiektywnie nie występuje ryzyko uszczuplenia należności publicznoprawnych, to art. 108 ust. 1 uVAT nie ma zastosowania. W przypadku faktur VAT zaliczkowych obowiązek podatkowy jej wystawcy powstaje w dacie otrzymania płatności, a po stronie odbiorcy faktury prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje z chwilą dokonania płatności.

Zakup nieruchomości nie objętej VAT bez zwolnienia z VAT - interpretacja zmieniająca szefa KAS z dnia 14 czerwca 2023 r., sygn. DOP7.8101.140.2020.AWCH.

Szef KAS uznał, że interpretacja indywidualna wydana przez dyrektora KIS z dnia 17 stycznia 2019 r. nr 0112-KDIL2-2.4012.577.2018.4.LS jest nieprawidłowa i dokonał jej zmiany.

Podatnik prowadzi sklep i jest czynnym podatkiem VAT z tego tytułu. Jednocześnie podatnik posiada grunty rolne, które są przedmiotem dzierżawy, a dzierżawca wykorzystuje je na cele działalności zwolnionej z opodatkowania. Podatnik ma zamiar sprzedać część działek będących przedmiotem wyżej opisanej dzierżawy z przeznaczeniem na zabudowę mieszkalną. Działki te zostały nabyte przez podatnika w drodze darowizny (czynności nie podlegającej VAT), stąd w jego ocenie ich sprzedaż – jako czynność zwykłego zarządu prywatnym majątkiem – nie będzie również podlegała VAT.

Dyrektor KIS uznał jednak, iż oddając grunty w dzierżawę podatnik wykorzystuje je do celów zarobkowych. Tym samym ich sprzedaż dotyczyć będzie majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej, a zatem będzie to czynność podlegająca opodatkowaniu VAT. Jednocześnie jednak organ wskazał, że podatnikowi przysługiwać będzie prawo do zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 uVAT, obejmujące dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu ich nabycia nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT.

Ze stanowiskiem tym nie zgodził się szef KAS, wskazując na brak w analizowanej sytuacji podstaw do zwolnienia z VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 2 uVAT. Zwolnienie to dotyczy wyłącznie sytuacji, w której podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na ograniczenia i zakazy wynikające z przepisów, co w analizowanej sytuacji nie miało miejsca. Pierwotna transakcja – darowizna nie podlegała VAT, a zatem nie pojawił się podatek naliczony, co oznacza, że ww. zwolnienie nie ma tu zastosowania.

Definicja budowli niezgodna z Konstytucją - wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lipca 2023 r., sygn. akt: SK 14/21.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż przepis art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zawierający definicję budowli, jest niezgodny z Konstytucją. Przepis ten przestanie obowiązywać po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw, co nastąpiło w dniu 10 lipca 2023 r.

Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności ww. przepisu z dwóch powodów. Po pierwsze, uznał, że została naruszona zasada uregulowania przedmiotu opodatkowania w ustawie (art. 217 Konstytucji). Po drugie uznał, że naruszona została zasada powszechności opodatkowania (art. 84 Konstytucji), na skutek nieprecyzyjnego zdefiniowania przedmiotu opodatkowania. TK wskazał, że definicja budowli (przedmiotu opodatkowania) zawarta w ustawie niepodatkowej jest niejasna i odwołuje się do przepisów prawa budowlanego (a więc nie tylko ustawy – Prawo budowlane, ale również aktów niższej rangi), które nie pozwalają na precyzyjne ustalenie dla celów podatkowych czy dany obiekt podlega opodatkowaniu jako budowla czy też nie.

Wejście w życie pakietu zmian w VAT -tzw. SLIM VAT 3.

W dniu 1 lipca br. wszedł w życie duży pakiet zmian podatkowych, w tym przepisów VAT, zwany SLIM VAT 3. Należy przypomnieć, że część unormowań zawartych w tym pakiecie (miarkowanie sankcji VAT) weszła w życie już 6 czerwca br.

Do najważniejszych zmian zaliczyć należy:

• Podwyższenie z 1,2 mln EUR do 2 mln EUR brutto limitu wartości sprzedaży małego podatnika w uVAT (status małego podatnika daje możliwość m.in. jednorazowej amortyzacji oraz wpłaty zaliczek za okresy kwartalne) – zmiany te nie wchodzą wstecz.
• Uporządkowanie zasad stosowania kursu walutowego przy korekcie podstawy opodatkowania VAT (zarówno przy korekcie zmniejszającej jak i przy korekcie zwiększającej będzie stosowany co do zasady kurs z faktury pierwotnej). W przypadku zaś zbiorczych faktur korygujących, podatnik ma prawo wyboru i zastosowanie kursu historycznego albo bieżącego.
• Brak obowiązku posiadania faktur VAT przy WNT przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu.
• Dyrektor KIS jest organem właściwym do wydawania nie tylko WIS, lecz także wiążącej informacji akcyzowej (WIA) (dotychczas wydawanej przez dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu), wiążącej informacje taryfowe (WIT) oraz wiążącej informacji o pochodzeniu (WIP) – dotychczas wydawanych przez dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie. Zlikwidowana została opłata za wniosek o wydanie WIS.
• Rozszerzenie możliwości dysponowania środkami na rachunku VAT (tj. można opłacić nimi także podatek od wydobycia niektórych kopalin, podatek od sprzedaży detalicznej, tzw. podatek cukrowy, tzw. podatek od produkcji okrętowej, podatek tonażowy oraz podatek – opłatę od „małpek”).
• Zmiany w prowadzeniu ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (m.in. możliwość rezygnacji z obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych) – zmiana dotyczy tylko kas online.
• Zwiększenie kwoty pozwalającej na uznanie, że proporcja odliczenia określona przez podatnika wynosi 100% (w sytuacji, gdy proporcja ta przekroczyła u podatnika 98%, z dotychczasowych 500 zł do 10.000 zł).

Zmiana zasad opodatkowania przez małżonków tzw. najmu prywatnego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Od 1 lipca br. zmianie uległy zasady rozliczeń małżonków z przychodów uzyskiwanych z tzw. wynajmu prywatnego. Dotychczas w stosunku do małżonków zastosowanie miał jeden wspólny limit przychodów, po przekroczeniu którego zobowiązani byli oni do zapłaty wyższej kwoty zryczałtowanego podatku, tj. do 100 tys. zł stawka podatku wynosiła 8,5 proc., a od nadwyżki ponad 100 tys. zł – stawka 12,5 proc.

Po zmianie przepisów każdy z małżonków będzie miał swój roczny limit przychodów wynoszący 100 tys. zł, po przekroczeniu którego będzie zobowiązany zastosować wyższą stawkę podatku. Ponadto w razie opodatkowania tych przychodów w całości tylko przez jednego z małżonków – po złożeniu wspólnego przez małżonków oświadczenia – limit rozliczającego małżonka wyniesie 200 tys. zł (a nie jak dotychczas 100 tys. zł).