Dochód uczelni wyższej przeznaczony na nabycie udziałów w spółce kapitałowej nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania CIT - wyrok NSA z dnia 19 września 2019 r., sygn. akt II FSK 3350/17.

Uczelnia wyższa przeznaczyła dochód wygenerowany w ramach prowadzonej działalności dydaktycznej na zakup udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, która również prowadziła działalność w zakresie szkolnictwa wyższego.

W związku z powyższym uczelnia zwróciła się z wnioskiem o wydanie interpretacji w zakresie tego, czy uzyskany przez nią dochód przeznaczony na zakup udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania CIT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, zwolnieniu z opodatkowania CIT podlegają dochody przeznaczone na realizację celów statutowych (w analizowanym przypadku – na cele działalności oświatowej). W ocenie uczelni, biorąc pod uwagę, że spółka, której udziały były przedmiotem nabycia, również prowadzi działalność w zakresie oświaty, należy przyjąć, że dochód przeznaczony na zakup udziałów w takiej spółce powinien być traktowany jako dochód podlegający zwolnieniu na podstawie powyższego przepisu.

Organ nie zgodził się ze stanowiskiem uczelni. W wydanej interpretacji wskazał, że w zakresie omawianego przepisu nie mieści się zakup udziałów w innym podmiocie, nawet, jeśli podmiot ten będzie następnie realizował wskazane w tym przepisie cele stanowiące podstawę do zwolnienia podatkowego. W takim bowiem przypadku związek pomiędzy analizowaną czynnością a realizacją celów statutowych nabywcy udziałów jest zbyt odległy. NSA podzielił stanowisko prezentowane przez organ podatkowy.

Przeniesienie wierzytelności w ramach datio in solutum a wysokość kosztów uzyskania przychodu - wyrok NSA z dnia 4 września 2019 r., sygn. akt II FSK 3094/17.

Stroną w sprawie była spółka posiadająca zobowiązania pieniężne wobec innych podmiotów. W celu zwolnienia się z tych zobowiązań spółka przenosiła na wierzycieli przysługujące jej wierzytelności z tytułu obligacji i udzielonych pożyczek.

W związku z powyższym spółka wniosła o wydanie interpretacji potwierdzającej, w jaki sposób powinna rozpoznać koszty uzyskania przychodu w przypadku przeniesienia w drodze czynności datio in solutum wierzytelności z tytułu pożyczki. Zdaniem spółki, w takiej sytuacji kosztem uzyskania przychodu powinna być wartość przenoszonej wierzytelności pożyczkowej oraz wartość naliczonych odsetek. Z tym stanowiskiem nie zgodził się organ interpretacyjny, wskazując, że kosztem uzyskania przychodu może być jedynie wartość nominalna pożyczki. To stanowisko zanegował sąd administracyjny pierwszej instancji, podzielając stanowisko spółki. Sąd podkreślił, że pojęcie „poniesienia kosztu”, o którym mowa w art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT, należy rozumieć w ten sposób, że obejmuje ono każde zmniejszenie aktywów podmiotu ponoszącego wydatek.

NSA uznał stanowisko sądu I instancji za nieprawidłowe. Zdaniem NSA, przez koszt podatkowy należy rozumieć obciążenie majątkowe podatnika polegające na definitywnym zmniejszeniu jego aktywów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania. Do takiej sytuacji nie dochodzi w przypadku odsetek, kiedy mamy do czynienia jedynie z hipotetycznym obciążeniem majątku podatnika.

Skutki podatkowe związane z przystąpieniem do spółki komandytowej w charakterze powiernika - interpretacja indywidualna Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 września 2019 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.395.2019.1.PR.

Przedmiotowa sprawa dotyczyła podatnika – osoby fizycznej, która działając jako powiernik przystąpiła do spółki komandytowej w charakterze komandytariusza. Zgodnie z umową powierniczą, podatnik był uprawniony do wykonywania na rzecz powierzającego wszelkich praw korporacyjnych w spółce zgodnie z wytycznymi powierzającego, przekazywania mu korzyści uzyskanych z tytułu udziału w spółce oraz zbywania praw i obowiązków w spółce na żądanie powierzającego.

W związku z tym podatnik wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji wskazującej, czy przystąpienie do spółki w charakterze powiernika będzie rodziło po jego stronie jakiekolwiek konsekwencje podatkowe w zakresie PIT.
Wskazał, że jako powiernik nie będzie uzyskiwał jakichkolwiek przychodów z tytułu udziału w spółce komandytowej. Wszelkie przychody z tego tytułu, jak również przychody z tytułu sprzedaży ogółu praw i obowiązków w spółce, będą stanowiły przysporzenie majątkowe jedynie po stronie powierzającego. Jedynym przysporzeniem powiernika będzie wynagrodzenie z tytułu usług świadczonych na rzecz powierzającego w ramach umowy powiernictwa.

Stanowisko podatnika zostało potwierdzone przez organ interpretacyjny.

Realizacja celów mieszkaniowych osób trzecich nie stanowi przesłanki do zastosowania zwolnienia z opodatkowania PIT - wyrok NSA z dnia 3 września 2019 r., sygn. akt II FSK 3091/17.

W ocenie NSA, aby skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania PIT dochodu uzyskanego ze sprzedaży lokalu mieszkalnego podatnik musi realizować własne cele mieszkaniowe. Przepis przewidujący zwolnienie z opodatkowania PIT w tym zakresie wyraźnie odnosi się do realizacji własnych celów mieszkaniowych. Prawa do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia nie daje realizacja celów mieszkaniowych osób trzecich, nawet w sytuacji, gdy dotyczy członków bliskiej rodziny podatnika.

Sprawa dotyczyła podatnika, który sprzedał mieszkanie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku, w którym zostało nabyte. Za środki uzyskane ze sprzedaży kupił trzy inne lokale położone w dwóch miejscowościach. Jeden z nich miał być zamieszkiwany na stałe przez podatnika, drugi został udostępniony synowi podatnika, zaś trzeci miał być zamieszkiwany przez podatnika okresowo w trakcie jego podróży służbowych. W wydanej interpretacji indywidualnej organ podatkowy stwierdził, że podatnik może skorzystać z ulgi mieszkaniowej jedynie w odniesieniu do tego lokalu mieszkalnego, w którym faktycznie zamieszkuje na stałe.
Stanowisko to zostało potwierdzone przez NSA.

Przesłanki opodatkowania VAT należności za bezumowne korzystanie z lokalu - wyrok WSA w Krakowie z dnia 19 września 2019 r., sygn. akt I SA/Kr 125/19.

Z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpiła spółka będąca właścicielem budynku biurowego. Z powodu zaległości jednego z najemców z tytułu czynszu spółka wypowiedziała zawartą z nim umowę najmu. Z uwagi na to, że najemca nie opuścił lokalu, spółka złożyła do sądu pozew o eksmisję, ale na dzień złożenia wniosku o wydanie interpretacji sprawa nie została jeszcze rozpoznana. Z uwagi na korzystanie przez najemcę z lokalu również po okresie wypowiedzenia najmu, spółka w dalszym ciągu obciążała najemcę czynszem, opłatami eksploatacyjnymi oraz należnościami za media, a to z tytułu bezumownego korzystania z lokalu.

Złożony przez spółkę wniosek o wydanie interpretacji podatkowej dotyczył tego, czy wskazane powyżej należności za bezumowne korzystanie z lokalu powinny być opodatkowane VAT. Zdaniem spółki, opłaty, którymi po wypowiedzeniu umowy najmu obciążany jest najemca, są formą odszkodowania. Wynajmujący nie ma możliwości swobodnego dysponowania lokalem, w wyniku czego po jego stronie powstała szkoda w postaci braku uzyskania wyższego czynszu od nowego najemcy. Takie odszkodowanie, jako niezwiązane z czynnościami opodatkowanymi w rozumieniu art. 5 Ustawy o VAT, nie powinno podlegać opodatkowaniu VAT.

Organ interpretacyjny uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Wskazał, że dla ustalenia konsekwencji podatkowych bezumownego korzystania z nieruchomości decydujące znaczenie mają okoliczności faktyczne. Co do zasady, sytuacja ta pozostaje poza opodatkowaniem VAT. Jeżeli jednak okoliczności wskazują na dorozumianą zgodę właściciela nieruchomości na jej użytkowanie przez dotychczasowego użytkownika, to czynność ta powinna podlegać opodatkowaniu jako świadczenie usług. W analizowanej sprawie pomimo, że spółka złożyła najemcy wypowiedzenie umowy najmu, to jednak nie podjęła czynności mających na celu odzyskanie lokalu. Taka okoliczność, w ocenie organu, przemawia za dorozumianą zgodą wynajmującego na korzystanie z lokalu przez byłego najemcę, a w konsekwencji wszelkie opłaty z tego tytułu powinny podlegać opodatkowaniu VAT.

WSA w Krakowie zgodził się, że w sytuacji, gdy wynajmujący godzi się na bezumowne korzystanie z lokalu przez najemcę, opłaty z tego tytułu powinny podlegać opodatkowaniu VAT. Wskazał jednak, że w przedmiotowej sprawie spółka podjęła przewidziane prawem czynności zmierzające do eksmisji byłego najemcy z zajmowanego lokalu. W związku z tym w analizowanej sprawie nie mamy do czynienia ze zgodą na bezumowne korzystanie z lokalu, a tym samym nie ma przesłanek przemawiających za możliwością opodatkowania VAT opłat nakładanych przez wynajmującego na byłego najemcę.

Planowana rozbiórka budynku nie wpływa na kwestie opodatkowania VAT dostawy nieruchomości - wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 4 września 2019 r., sygn. akt C-71/18.

Zgodnie z przedmiotowym orzeczeniem sprzedaż terenu zabudowanego budynkiem przeznaczonym do rozbiórki należy dla potrzeb VAT zakwalifikować jako zwolnioną z VAT dostawę budynku.

W sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia duńska spółka działająca w branży deweloperskiej i budowlanej dokonała sprzedaży należącego do niej terenu wraz z położonym na nim budynkiem. Zgodnie z zawartą umową nabywca miał dokonać rozbiórki budynku, który miał zostać zastąpiony nowym. Deweloper uznał, iż transakcja sprzedaży nieruchomości na rzecz nabywcy powinna być potraktowana jako dostawa budynku zwolniona z VAT. Zaprzeczyły temu duńskie organy podatkowe które stwierdziły, że sprzedaż terenu ze znajdującym się na nim budynkiem podlega opodatkowaniu VAT jako dostawa niezabudowanego terenu budowlanego. TSUE w swoim orzeczeniu nie podzielił tego stanowiska i przyznał rację podatnikowi.

Nowa definicja pierwszego zasiedlenia

Dnia 1 września 2019 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wprowadzające nową definicję pierwszego zasiedlenia. Nowelizacja jest efektem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 listopada 2017 r. w sprawie C-308/16 Kozuba Premium Selection Sp. z o.o., zgodnie z którym definicja pierwszego zasiedlenia zawarta w polskiej ustawie o VAT jest niezgodna z Dyrektywą 2006/112/WE.

Zgodnie z nową definicją, pierwszego zasiedlenia nie warunkuje już oddanie nieruchomości do użytkowania w ramach czynności podlegających opodatkowaniu. Oddanie budynku, budowli do użytkowania może obecnie nastąpić w ramach czynności nieobjętych przepisami ustawy o VAT, np. w ramach umowy użyczenia, czy też wykorzystania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej.